04 mei Roelof Boekema (sportfysiotherapeut): ‘Een passieve patiënt die vraagt of ik hem beter kan maken, daar geloof ik niet in. Men moet intrinsiek willen bewegen.’
De leefstijl Academie werkt graag vanuit toegevoegde waarde samen met anderen. We begeleiden veel mensen in de sport en het viel ons op dat, als men een blessure had vaak een advies volgde om rust te nemen met betrekking tot sporten. Bij de Leefstijl Academie vinden we dat vaak niet zo’n passend advies, omdat daarmee de motivatie ook verdween. Om maar niet te spreken van de gevolgen voor gezonde spieren die door rust ook waren gestopt met sterker worden. Bij Groningen Sportrevalidatie hebben ze over een dergelijke aanpak een andere visie. Ze benaderen hun vak vanuit de beweging, inspiratie en motivatie en gaan net even een stukje verder dan met een kussentje op de bank. Een interview met Roelof Boekema.
Door Karel Jonker
Vertel eens wat over Roelof en hoe je met fysiotherapie in aanraking bent gekomen.
Ik ben Roelof, eigenaar van Groningen Sportrevalidatie. Ik heb een opleiding gedaan tot sportleraar en vanuit die situatie heb ik inspiratie opgedaan van mijn vroegere trainer. Hij vond mij passend als trainer in de sport. Hieraan vooraf ging een vervelende gebeurtenis. Ik was een getalenteerde voetballer maar door problemen aan de knie werden de ambities voor voetbal onmogelijk. De overstap naar tennis was dus noodgedwongen. Naast de mazzel dat ik naast een tennisbaan woonde en mijn moeder er regelmatig een balletje sloeg, kwam het tot deze keuze.
Ik heb het CIOS gedaan en van daar uit ben ik direct overgegaan tot trainer bij een tennisvereniging. Ik had ambities om op een hoog niveau met tennissers aan de slag te gaan. Dat lukte ook. Ik kreeg mooie kansen, maar ik kwam er ook snel achter, dat de mogelijkheden beperkt waren. Had ik mijn plafond bereikt? Dat spoorde mij aan om verder te kijken. Mijn interesse werd ook gewekt door de lichamelijke component, bewegen, sport en de belasting op het lichaam ik vond het interessant. Vanuit de studie fysiotherapie had ik in één keer de mogelijkheid om overal te kunnen gaan werken. Veel keuze. Ik combineerde toen de passie voor sport met fysiotherapie. Sporters zijn heel bewust bezig met hun sport en hun lichaam en willen adviezen over wat ze moeten doen. Ze zijn gemotiveerd en vaak bewust met hun sport en lichaamsfuncties bezig.
Ik wil mensen beter maken na een blessure, maar ik wil niet dat zij hun motivatie verliezen. Dus de passieve patiënt die vraagt of ik hem of haar beter kan maken, daar geloof ik niet zo in. Men moet intrinsiek willen bewegen.
Er zijn veel fysiotherapeuten, waarin onderscheiden jullie van andere fysiotherapeuten?
Er zijn in dit vak vele richtingen en mogelijkheden. Door mijn keuze voor de sportfysiotherapie creëerde ik veel mogelijkheden gegeven om mensen te inspireren, maar ook te helpen weer terug te komen na een zware blessure. De sport heeft me gevormd, zeker als het gaat om het overwinnen van tegenslagen. Daarmee kan ik mensen helpen. Toch zijn we er niet voor iedereen. Zoals gezegd richten we ons specifiek op sporters, dus sport-gerelateerde problematiek en op mensen die moeten revalideren na een operatie. Vooral voor die laatste doelgroep was er geen specifiek aanbod. Intussen weten we bij Groningen Sportrevalidatie dat dit echt een vak apart is. Daarbij vragen we vooral aan de mensen, “Wat wilt u allemaal (nog) doen?”. Met andere woorden waarvoor gaan we de revalidatie inzetten? Iedereen van 8 tot 88 is bij ons welkom. Als ze maar één ding willen: Bewegen.
Zijn er dan mensen die niet willen bewegen?
Jazeker, dat zijn mensen die uitgaan van het gegeven dat pijn altijd schade is. Die gaan vooral rusten waardoor de pijn verzacht, maar ook in de gebieden daaromheen ontstaat weefsel verlies. Mensen met een beweegwens leren we de functionele beweging beter uit te voeren zodat het lichaam op die plek sterker wordt.
Functionele beweging? Kun je dat uitleggen?
Neem als voorbeeld een hardloper met rugklachten. Vaak worden die klachten veroorzaakt door een verkeerde techniek, een verkeerde loopbeweging. Mensen die de koppeling maken naar ‘pijn is schade’ die stoppen met lopen. Dan verdwijnt de pijn, maar is nog niets opgelost. Er is dan geen weefselverbetering geweest. Soms moeten andere spieren sterker worden, bijvoorbeeld buikspieren. Wij hebben een hele duidelijke visie dat pijn een signaal is, maar dat is wel trainbaar. Door het weefsel sterker te maken voorkom je problemen op de langere termijn. De hardloper met rugklachten krijgt ondersteuning bij de goede specifieke loopbeweging waarbij bijvoorbeeld weefsel wordt versterkt die zijn of haar core sterker maakt en hierdoor de rugklachten verdwijnen. Alleen rust en niet bewegen is ook effectief om de pijn te doen afnemen maar die komen in 9 van de 10 gevallen weer in de problemen omdat de oorzaak niet is aangepakt.
Toen ik de praktijk begon kreeg ik met regelmaat mensen die vertelden dat ze door de huisarts waren doorverwezen. Ik vroeg dan steevast of ze zelf ook geholpen wilden worden of alleen omdat de huisarts hen had gestuurd. Motivatie is essentieel. Mensen kunnen allerlei uitdagingen hebben. Bijvoorbeeld, ik loop nu van de stoel naar de keuken maar ik wil graag van de stoel naar de supermarkt. Dat soort mensen help ik graag want ze zijn intrinsiek gedreven hun situatie te verbeteren. Ze willen bewegen.
Leer je dergelijke zaken ook op de opleiding of is dit een ontwikkeling die jezelf hebt ingezet?
Er zijn vele visies en vele richtingen in de fysiotherapie. Er zijn manueel therapeuten, sporttherapeuten en ga zo maar door. Je ontwikkelt je vooral in je eigen praktijk. Ik vind het belangrijk om te inspireren. Mijn ideeën over bewegen heb ik zelf ervaren en geleerd in de sport. De visie heeft zich ontwikkeld door die ervaring. We willen vooral kijken naar de mogelijkheden en niet naar de beperkingen. Ze zijn er wel maar we gaan op zoek naar wat er dan nog wel mogelijk en wenselijk is. Bewegen is zo essentieel bij het voorkomen van klachten dat we kunnen zeggen dat dit de weg is naar verbetering. We kijken vooral naar de persoon met een klacht, wat valt ons op en waar liggen de mogelijkheden om de klacht te verhelpen. Dit doen we door te kijken naar de beweging die de sport vraagt en die de sporter laat zien. Mijn collega en ik zijn ook veel aan het sparren en zoeken naar de mogelijkheden. We doen het vooral met een hoop plezier, zijn altijd op ziek naar de beste oplossing en wisselen ideen onderling uit. Alles met het doel de patiënt verder te helpen en te laten bewegen.
De Leefstijl Academie houdt van de filosofie van Positieve gezondheid. Als ik jou zo hoor dan onderschrijven jullie deze zienswijze ook. Klopt dat?
Ja dat klopt. Van een van de docenten van de Leefstijl Academie leerde ik een mooie definitie van vitaliteit. Motivatie, energie en veerkracht. Dat vind ik een mooie en bruikbare zienswijze waarbij we als een soort van psycholoog mensen willen inspireren en motiveren. Veerkracht is essentieel want het is hard werken, met tegenslagen om leren gaan en doelgericht werken. We kunnen passieve mensen niet beter maken. Hoe klein of groot het doel is, is niet belangrijk, als je maar wilt. We kiezen dan inderdaad de mogelijkheden. We werken vaak ook met specialisten op andere gebieden zoals bijvoorbeeld voeding.
In hoeverre is Leefstijl en een blessure en jouw vakgebied met elkaar verbonden?
Ja dat is heel erg aan elkaar verbonden. Sommige blessures zijn echt een gevolg van leefstijlkeuzes. Mensen zitten bijvoorbeeld meer in de huidige tijd van pandemie of, ze gaan juist ineens meer bewegen. Beide kan een probleem opleveren. Bijvoorbeeld, je zit de hele dag achter een scherm op een keukenstoel. Daar wordt het lichaam niet blij van, maar als je niet veel beweging in je dag hebt dan is het ook een schok als je ineens intensief gaat sporten.
We hebben de laatste tijd ook veel ZZP’ers die zijn uitgevallen. Veel fysieke en mentale (over)belasting en maar doorgaan. Vaak is er een leefstijl issue aan de orde. Bijvoorbeeld te zwaar, te weinig ontspanning of andere klachten die een ZZP’er als zelfstandige op zijn pad krijgt.
De invloed op leefstijl heeft zijn beperkingen want een fysiotherapeut kan alleen zijn specifieke werk declareren. Vandaar dat de samenwerking met de Leefstijl Academie voor ons ook een mooie aanvulling is. Mensen die gemotiveerd zijn, die naast de blessure ook de andere leefstijl gebieden oppakken, kunnen we vooral preventief begeleiden. Overgewicht is niet alleen door een diëtist te behandelen als andere leefstijlgebieden aanleiding zijn voor het overgewicht. Bijvoorbeeld, iemand heeft een sociaal probleem en om deze reden eetgedrag ontwikkeld en daardoor lichamelijk ongemak. Dit is een goed voorbeeld waarbij leefstijl, bewegen, voeding en sociale omgeving samenkomen in de aanpak voor een patiënt. Samen hierin optrekken als de patiënt deze toegevoegde waarde onderschrijft is een mooie totaal oplossing.
Je hebt ook een online praktijk opgezet. Wat was daar de reden voor?
Het is momenteel een sleeping giant. Door Corona hebben ook wij nagedacht over de toekomst en ook ingegeven door de wens van zorgverzekeraars met betrekking tot e-health hebben we de Boekema kliniek in het leven geroepen. We zien de toekomst met vertrouwen tegemoet maar moeten wel ontwikkelen. In januari zijn we gaan draaien om de mensen te helpen, omdat mensen niet meer in de praktijk terecht kunnen wegens de corona maatregelen. We zien al bij de online psycholoog de mogelijkheden en zien ook kansen voor de online fysiotherapeut. Mensen kunnen nu nog terecht bij de praktijk dus het is wat minder actueel. Maar in een hybride vorm zie ik de kansen en zijn we klaar voor de digitale mogelijkheden. Soms is er, na een fysieke ontmoeting een online behandeling mogelijk. Maar ook een arts die oefeningen adviseert aan de patiënt na een operatie kan ondersteuning inzetten via een online begeleiding. Ook zijn er voorbeelden van sporters die in het buitenland zijn en even advies nodig hebben over een blessure of een vervelend pijntje. Beeldbellen kan dan een uitkomst zijn. We zijn er klaar voor en verwachten veel van de online praktijk. We zijn de eerste en hopen dat de mensen die jouw nieuwsbrief lezen ook nieuwsgierig zijn geworden naar de mogelijkheden die we in de online Boekema Kliniek bieden.
Kortom, een samenwerking met De Leefstijl Academie, Groningen Sportrevalidatie en Boekema Kliniek is een mooie stap. We denken dat vanuit een brede zienswijze op leefstijl, sport, bewegen en motivatie we mensen kunnen inspireren. Op alle niveaus waarin mensen willen bewegen zijn kansen. Want letterlijk en figuurlijk is beweging en een actieve leefstijl de sleutel naar een vitaal bestaan.